- άουτο
- (auto). Ειδική ισπανική και πορτογαλική θεατρική σύνθεση σε μια πράξη με αποκλειστικά θρησκευτικό περιεχόμενο. Το ιβηρικό ά. αντιστοιχεί στα μυστήρια και στα λειτουργικά δράματα της υπόλοιπης μεσαιωνικής Ευρώπης. To αρχαιότερο δείγμα του λειτουργικού αυτού θεάτρου που σώζεται είναι το Άουτο των Μάγων Βασιλέων (Auto de los Reyes Magos),απόσπασμα 147 στίχων, άτεχνο πάντως στην κατασκευή του, αλλά γεμάτο ένταση και υποβλητικότητα. Βρέθηκε σε χειρόγραφο του 13ου αι. Τα πρόσωπα των έργων αυτών ήταν παρμένα από την Αγία Γραφή και συμβόλιζαν την πίστη, την αμαρτία, την ψυχή, την αρετή κλπ. Από τον 15o αι., όμως, και πιο αισθητά από τον 16o, αναπτύσσεται η τάση χρήσης του ά. για αλληγορικές παραστάσεις με θέματα ποιμενικά, ιστορικά και αυλικά. Και όταν το ά. αρχίζει να συνδέεται πιο συγκεκριμένα με την εορτή της Αγίας Ευχαριστίας (δεύτερο μισό 16ου αι.) παίρνει την ονομασία ιερό ά. (autosacramental). Οι πρώτοι αξιόλογοι συγγραφείς που έγραψαν έργα αυτού του είδους είναι ο Χουάν ντελ Ενθίνα (1469-1529), ο Λούκας Φερνάντεθ (1474;-1542) και ο Πορτογάλος Ζιλ Βισέντε (που έγραψε ά. και στην ισπανική γλώσσα). Το ά. σακραμεντάλ καλλιέργησαν ο Χουάν ντε Τιμονέντα (1490;-1583;), ο Λόπε ντε Βέγκα, ο Αντόνιο Μίρα ντε Αμέσκουα (1575;-1644), ο Τίρσο ντε Μολίνα και, προπάντων, κατά τρόπο θαυμάσιο, ο Καλντερόν ντε λα Μπάρκα. To 1765, ο Κάρολος Γ’ απαγόρευσε την παράσταση των ά. σακραμεντάλ και η απαγόρευση αυτή ίσχυσε έως το 1938. Τα ά. όμως έχουν επιζήσει με τη μορφή λαϊκού θεάτρου σε ορισμένες περιοχές της Ισπανίας. Ως λογοτεχνικό είδος παρακμάζει οριστικά μετά τον 17o αι. και μόνο σποραδικά εμφανίζεται στις ανανεωτικές προσπάθειες ορισμένων σύγχρονων ποιητών, όπως ο Ραφαέλ Αλμπέρτι και ο Μιγκέλ Ερνάντεθ.
Dictionary of Greek. 2013.